Δεν ήταν γραμμένο κάπου πως ο ήλιος στρέφει την προσοχή μας από το πνεύμα στην αίσθηση; Ναρκώνει και μαγεύει, έγραφε, τη λογική και τη μνήμη τόσο, που η ψυχή ξεχνά από ευχαρίστηση την πραγματική της κατάσταση, και γεμάτη κατάπληξη και θαυμασμό προσηλώνεται στα πιο όμορφα απ’ τα αντικείμενα που φωτίζει ο ήλιος: ναι, και μόνο με τη βοήθεια ενός σώματος μπορεί κατόπιν να υψωθεί στη θεώρηση ανώτερων πραγμάτων. Ο έρωτας, πράγματι, συναγωνίστηκε τους μαθηματικούς που δείχνουν στα λιγότερο ικανά παιδιά απτές εικόνες των αφηρημένων μορφών. Το ίδιο και ο Θεός, για να μας κάνει ορατό το πνεύμα, χρησιμοποίησε τη μορφή και το χρώμα της ανθρώπινης νιότης σαν όργανο της μνήμης, στολίζοντάς τη με όλη τη λάμψη της ομορφιάς, κι εμείς φλεγόμαστε από πόνο κι ελπίδα στη θέα της.
[…] Και με φιλοφροσύνες, πνευματώδεις και υπαινικτικούς αστεϊσμούς μιλούσε ο Σωκράτης στο Φαίδρο για τον πόθο και την αρετή. Του μιλούσε για τον πύρινο τρόμο που κυριεύει τον αισθανόμενο άνθρωπο όταν τα μάτια του αντικρίζουν το σύμβολο του αιώνιου κάλλους• του μιλούσε για τους πόθους του αμύητου και φαύλου, που είναι ανίκανος να συλλάβει την ομορφιά και να νιώσει σεβασμό απέναντί της αν και βλέπει μπροστά του το είδωλό της• μιλούσε για τον ιερό φόβο που κυριεύει την ευγενική ψυχή όταν μια θεϊκή μορφή, ένα τέλειο κορμί παρουσιάζεται μπροστά της, πόσο συγκλονίζεται κι αναστατώνεται και δεν τολμά καν να το κοιτάξει και λατρεύει αυτόν που έχει την ομορφιά, κι αν δεν φοβόταν πως θα φανεί τρελός στους άλλους, θα ‘φτανε να του προσφέρει ακόμη και θυσίες σαν σ’ έναν ανδριάντα. Γιατί μόνο η ομορφιά, Φαίδρε μου, αξίζει ν’ αγαπηθεί και είναι συνάμα ορατή: είναι, πρόσεξέ το αυτό! η μοναδική πλευρά του πνεύματος που εμείς μπορούμε να δούμε και ν’ αντέξουμε με τις αισθήσεις. Τι θα γινόμασταν αν το θεϊκό εμφανιζόταν μπροστά μας αλλιώτικα, αν ο λόγος, η αρετή και η αλήθεια μας μιλούσαν μεσ’ απ’ τις αισθήσεις; Δε θα μας αφάνιζε, δε θα μας έκαιγε η αγάπη, όπως έκαψε κάποτε τη Σεμέλη ο Δίας; Η ομορφιά λοιπόν είναι ο δρόμος που οδηγεί απ’ το συναίσθημα στο πνεύμα –είναι ο τρόπος, ένα μέσο μονάχα, μικρέ μου Φαίδρε… Κι ύστερα είπε ότι αυτός που αγαπάει είναι πιο θεϊκός από κείνον που αγαπιέται, γιατί μέσα του υπάρχει ο Θεός, που δεν υπάρχει στον άλλον- αυτή την πιο τρυφερή και σκωπτική σκέψη ίσως που έχει ποτέ σκεφτεί ο νους του ανθρώπου, απ’ όπου πηγάζει όλη η πανουργία και η πιο κρυφή ηδονή της επιθυμίας.

Autore: Thomas Mann